One hit wonder olarak anılan şarkıları hatırlamaya ne dersiniz?
Batıkan BAKSI / [email protected]
Bazı isimler vardır ki, onlar sadece tek bir şarkıyla anılırlar; üzerine tonlarca şarkı bile çıkarsalar kitleler tarafından tanındıkları şarkılar onların üzerine yapışır kalır. Kimisi de tek bir şarkıyla ünlenip, bir anda müzik piyasasından çekilir gider.
Hit şarkı çıkarma mevzusu, bence bir müzisyen ya da grup için en zor şeylerin başında geliyor. Düşünsenize her gün yeni isimlerin, milyonlarca şarkının çıktığı bir piyasa içinde tutunmak için herkes tarafından kabul görecek ve aynı zamanda bu başarıyı devam ettirecek bir şarkı yapmak zorundasınız. Bütün bunlar olurken de kariyerinizin devamında, bu şarkının üzerine çıkacak bir şarkı yapmasanız da insanların sizi hep bu şarkıyla hatırlamasını sağlayacaksınız. Bence hem büyük bir şans hem de büyük bir yaratıcılık gerektiriyor. İşte bu anlattığım durum için literatürde harika bir tanım yapılmış: One Hit Wonder. Tek hit’lik harikalar olarak anılan bu tanım; tek bir şarkıyla ünlenip sonradan kaybolan müzisyenleri de içine kapsarken, müzik hayatı boyunca o hit şarkının üzerine çıkamayan gruplardan bahsedilirken de kullanılıyor. Genel olarak ise diğer eserlerini gölgede bırakan, yalnız bir hit şarkısı olan isimler için tercih edilen bir tanım. Bu kavram o kadar önem atfedilen bir kavram ki, 25 Eylül “Tek Hit’lik Harikalar Günü” olarak kutlanıyor Amerika’da. Ancak şöyle ki, tek hitlik harikalar etiketiyle nitelendirilen şarkılar o dönem için çok büyük bir popülarite yakalarken, grup ya da sanatçının en büyük hit’i olsa da daha sonraki dönemlerde popülerliğini kaybediyorlar. Peki Türkiye’de ya da dünya genelinde anabileceğimiz tek hit’lik harikalar hangileri? Bu yazıda buna cevap arıyoruz.
‘Video Killed the Radio Star’ – The Buggles (1979)
Çocukluğu ve ergenliğinde Grand Theft Auto: Vice City oynayarak kendinden geçen ve burada radyodan Flash FM’i dinleyen bireyler, kendisinden önceki neslin epey hakim olduğu bu şarkıyı iyi bilir. The Buggles’ın 7 Eylül 1979 yılında yayınladığı “one hit wonder” şarkısı ‘Video Killed the Radio Star’, 20. yüzyılın icatlarını ve yeni yeni yayılan video kültürünü eleştiren bir şarkıydı. Trevor Horn, Geoff Downes ve Bruce Woolley bu şarkıyı bestelerken neredeyse 400 milyonluk bir dinlemeye ulaşacağını tahmin eder miydi bilmiyorum ancak şarkı, ekibin hiç beklemediği şekilde büyük bir popülariteye ulaştı ve Amerika’da MTV’de gösterilen ilk video klip olarak tarihe geçti. 1 Ağustos 1981’de klibi ilk kez MTV’de yayınlanan parça, 1979’dan 2013’e kadar yıllar boyunca birçok ülkenin hit listelerinde kendisine yer bulmuştu. The Buggles, 1981 yılında bir albüm daha çıkarmış olsa da hiçbir zaman ilk albümleri “The Age of Plastic”teki hit şarkıları ‘Video Killed the Radio Star’ kadar popüler bir şarkı yapamadı.
‘Hayalet Sevgilim’ – İrem (2006)
Türkiye’de internetin evlere girişinin hızlandığı 2000’lerin ortalarından itibaren, korsan ve amatör paylaşımların da yükselişe geçtiği bu dönemde internette yayılan şarkılar da hayatımıza hızlı bir giriş yapmıştı. Özellikle telefon mikrofonuyla kaydedilen, 64 kbit kaliteyle duyduğumuz şarkıların arkasındaki isimler de bilinmediği için peşinden türlü şehir efsanelerini de getirir olmuştu. İşte bunların birisi de epey amatör bir kayıtla tanıdığımız İrem Yağcı’ydı. Sadece İrem ismiyle ve söylediği ‘Hayalet Sevgilim’ şarkısıyla gündeme bomba gibi düşen şarkıcının bu şarkısından sonra bir sürü rivayet de çıkmıştı. Mesela İrem’in ölen erkek arkadaşının ardından bu şarkıyı söyleyip intihar ettiği gibi bir şehir efsanesi, tüm merakları da üzerine topluyordu. Ancak işin öyle olmadığı ve İrem’in bir hukuk fakültesi öğrencisi olduğu, amatör olarak müzikle ilgilendiği ve şarkısının bir anda yayıldığı ve ardından albüme giden yolun açıldığı (ki kendisi bunu X hesabında epey detaylı anlatmıştı) ortaya çıkınca herkes kafasındaki soru işaretlerini de gidermişti. “Hayalet Sevgilim” adını verdiği albümünü çıkarıp kitlelere official olarak seslenen İrem, bir de 13. Kral TV Video Müzik Ödülleri’nde “En İyi Çıkış Yapan Kadın” ödülüne aday gösterilmiş fakat ödülü Atiye’ye kaptırmıştı. Aynı albümdeki ‘Git’ şarkısıyla da popülerlik kazanan İrem Yağcı Aydın, müzikten uzaklaşıp profesyonel mesleği olan avukatlığa dönünce Hayalet Sevgilim, Türkiye’nin one hit wonder’larından biri olarak kaldı.
’99 Luftballons’ – Nena (1983)
1981-1987 yılları arasında bir müzikal kariyer sahibi olan Batı Almanya menşeili Neue Deutsche Welle grubu Nena da one hit wonder konusunda şanslı ekiplerden. 1982 yılının Haziran’ında Batı Berlin’de Rolling Stones’un verdiği bir konserde gökyüzüne salınan balonların ufka doğru süzülürken UFO’lara benzediğini fark eden Carlo Karges’in yazdığı Almanca sözlerle Uwe Fahrenkrog-Petersen tarafından bestelenen 99 Luftballons, aynı zamanda İngilizce olarak ’99 Red Balloons’ ismiyle de seslendirilmişti. İngilizce versiyonu grup tarafından pek kabul gören bir çalışma olmasa da Almanca versiyonu Billboard Hot 100 listesine giren tek Nena şarkısı olmuştu. Van Halen’ın ‘Jump’ şarkısının ardından ikinci sıraya ulaşan şarkı, gerçek anlamda bir hit olunca elbette grubun favorisi de oluvermişti.
‘Cartel’ – Cartel (1995)
Bir grup, nasıl olur da Türkçe Rap’in neredeyse ilk popüler örneğini ortaya koyup Türkiye’de bu müziğin popüler hâle gelmesi için bu kadar önem taşıyarak ortadan kaybolur? Bundan 30 yıl önce Almanya’da kurulan rap topluluğu Cartel, iki ayrı grubun (Cinai Şebeke ve Karakan) ve onlardan bağımsız müzik yapan Erci-E’nin bir araya gelmesiyle oluşmuş ve hızlıca üretimlerine başlamıştı. Özellikle ırkçı saldırılardan muzdarip gurbetçilerin sesini duyurmak amacıyla protest bir tavır takınan Cartel, 1995 yılında yine kendi adını taşıyan meşhur şarkısı ‘Cartel’i de içeren “Cartel” albümünü çıkarmış ve ortalığı kasıp kavurmuştu. Kısa zamanda Avrupa’da ilgi de çeken grup, MTV’ye kadar çıkmış ve Türkiye’de İnönü Stadyumu’nda verdikleri ilk ve tek rap konserinin kalabalığından dolayı Time‘a bile konu olmuşlardı. Ancak onlar da one hit wonder’lık tek şarkılarıyla akıllarda yer edindi, her ne kadar yıllar sonra 2011 yılında bir albüm daha çıkarsalar da, “Cartel”deki popülerliklerini yakalayamadı.
‘Don’t Worry Be Happy’ – Bobby McFerrin (1988)
Muhtemelen başlığı gördüğünüzde bile kulağınızda bir ıslık sesi yankılanmıştır. Şu an Spotify’a baktığımızda 422 milyona yakın dinlemeye ulaşmış ve çoğumuzun 2000’ler reklamlarından aşina olduğu ‘Don’t Worry Be Happy’ de meşhur one hit wonder’lardan. Bobby McFerrin’in “Simple Pleasures” albümünden ilk single olarak yayınlanan şarkı, Billboard Hot 100 listesinde bir numaraya ulaşan ilk akapella şarkı olarak da ünlenmişti. Başlangıçta “Coctail” filminde de duyulan şarkı, herkesin şaşıracağı şekilde Guns N’ Roses’ın ‘Sweet Child o’ Mine’ şarkısının yerine yerleşmiş, rekorlarına rekorlar eklemişti. 1989’un Grammy Ödülleri’nde “Yılın Şarkısı”, “Yılın Kaydı” ve “En İyi Erkek Pop Vokal Performansı” ödüllerini kazanan parça, 2024 yılında Amerika’da Kongre Kütüphanesi tarafından “kültürel, tarihi veya estetik açıdan önemli” ibaresiyle Ulusal Kayıt Sicili’ne kaydedildi.
‘Ice Ice Baby’ – Vanilla Ice (1990)
Queen’in ‘Under Pressure’ şarkısının bas yürüyüşlerini barındıran meşhur rap şarkısı ‘Ice Ice Baby’, 1990 yılında çıktığında Vanilya Ice’ın en bilinen şarkısı olacağı tahmin edilebilir miydi? Vanilla Ice, her ne kadar bu şarkının ‘Under Pressure’dan farklı olduğunu söyleyip büyük bir telif davası tehlikesiyle karşılaşmış olsa da mesele tatlıya bağlanınca, sanatçının önündeki engeller de kalkmış ve one hit wonder şarkısıyla büyük bir popülariteye kavuşmuştu. Billboard listelerinde zirveye çıkan ilk hip-hop single’ı olan ‘Ice Ice Baby’, ana akım kitleye bu tarz müziği tanıtması açısından da büyük bir önem taşıyordu. 345 milyonluk dinlenmesiyle bugün bile hâlâ en ilgi duyulan rap şarkılarından olan parça, tüm tartışmalara rağmen epey gözde 90’lar şarkılarından.
Türkiye’de ve dünyada one hit wonder diyebileceğimiz sayısız şarkı var elbette. Özellikle 80’ler ve 90’larda karşımıza çok fazla çıkan diğer şarkılara örnek verecek olursak:
- ‘Eye of the Tiger’ – Survivor (1982)
- ‘Big in Japan’ – Alphaville (1984)
- ‘Let My People Go-Go’ – The Rainmakers (1986)
- ‘Two Princes’ – Spin Doctors (1993)
- ‘Aserejé’ – Las Ketchup (2002)
- ‘Macarena’ – Los Del Rio (1993)
- ‘Drinking in L.A’ – Bran Van 3000 (1997)
- ‘Achy Breaky Heart’ – Billy Ray Cyrus (1992)
- ‘Take On Me’ – a-Ha (1985)
- ‘Yağmur’ – Sinem (2004)
- ‘Aman’ – Eylem (2006)
- ‘Cilveloy’ – Destan (1998)
- ‘Hadi Yine İyisin’ – Tayfun (1993)
- ‘Samanyolu’ – Berkant (1967)
- ‘Adam’ – Sibel Alaş (1996)