Yıllar boyunca sevilen birçok şarkı o kadar popüler oldu ki tekrar tekrar dinlenirken normalde ifade ettiklerinden farklı anlamlara sahip oldukları keşfedildi. Birçok farklı tür ve dönemden geri sarımlarında fark edilmiş “gizli mesajlar” bulunan şarkılardan en ünlülerine bir göz atalım.
Popüler müzik tarihinin sık sık sohbetlere konu olan ve hatta bazen mahkeme salonlarına kadar taşınan meşhur efsaneleri: Gizli mesajlara sahip şarkılar! Kimi kasıtlı bir şekilde yerleştirilmiş, kimi ise sanatçıların niyeti dışında hayranlarının zorlamasıyla geri sarım dinlemeleriyle açığa çıkan mesajlar bunlar. Bazıları dinleyip mesajı keşfedeni eğlendiren şakalardan ibaretken bazıları farklı kesimleri kızdıran ve tehlikeli bulunan bu gizli şarkı sözleri pop’tan metal müziğe her alanda farklı örneklerle popüler müzik tarihinde yer alıyor. Gelin birlikte bu içine mesaj saklanmış şarkıların en meşhurlarına “tersten” bakalım.
Birçok The Beatles şarkısı
Söz konusu geri sarımlara saklanmış gizli sözler olunca bu konunun öncüllerinden ve ilk kamuoyu tepkisine uğrayanlarından The Beatles’ı anmadan olmaz. Özellikle kariyerlerinin ilk birkaç yılından sonra yaptıkları müzikal denemelerle bugün halihazırda bildiğimiz birçok popüler müzik türünün temellerini atan efsane İngiliz grup bu deneyler sırasında yalnızca farklı enstrümanlar ya da ritimler kullanmakla yetinmiyor, kayıt bantlarıyla da oynuyordu. Bu şekilde o zamanlar bizzat elle tutulabilir kayıt bandını ters yönde oynatarak kaydedilen sesi normal akıştaki kanala ekleyebiliyorlardı. Ancak The Beatles’ın belki kasıtlı olarak yaptığı iki-üç örnek dışında hayranları tarafından zorlanarak çıkarılmış onlarca “anlamlı” geri sarım mesajı var. Bunların da büyük bir çoğunluğu Paul McCartney’nin aslında öldüğü ve yerine bir benzerinin geçirildiğini iddia eden “Paul is Dead” isimli şehir efsanesine dayandırılıyor. İçine girildi mi çıkılmaz bir “ipucu” kaynağı olan bu göndermeler ve gizli mesajlara bugün internet üzerinden yapabileceğiniz araştırmalarla ulaşmanız mümkün. Bir tane seçmek gerekirse ‘I’m So Tired’ın kapanışında John Lennon’ın ağzından çıkan anlamsız mırıltıları buraya ekleyebiliriz belki.
Düzden: Anlamsız cıbırca mırıltılar
Tersten: “Paul is a dead man, miss him, miss him, miss him!”
Satanik olduğuna inanılan mesajlar
Bu konunun en meşhur örnekleriyse özellikle 70’li ve 80’li yıllar boyunca rock ve metal türü icra eden müzisyenlerin şarkılarında gizlendiği iddia edilen satanizme özendirici mesajlar. Hatta bu örnekler o kadar ağırlıkta ki geri sarım mesajlarının neredeyse tümünün nasiplendiği bir algı hakim. Led Zeppelin’in meşhur klasiği ‘Stairway to Heaven’ gibi neredeyse (biraz da zorlayarak) başından sonuna dek tersten dinlenince de anlamlı olabilen şarkılardan, black metal gruplarının bilinçli yerleştirdiği örneklerde “satanizm” temalı mesajlara rastlamak mümkün. Tabii ki bunların bilinçli olarak yerleştirilmiş büyük bir çoğunluğu artık medyada sıkça yer alan komplo teorisyenleriyle kafa bulma amacını taşıyordu. Ancak sahnelerde fırtına gibi esen bazı müzisyenler kendilerini bu sebeple mahkemede hakim karşısında bulmuştu. Bunlardan en meşhuru, iki gencin intiharı sonrası şarkılarının sübliminal bir yolla onları teşvik ettiği iddiasıyla suçlanan Judas Priest’ti. Medyayı uzun süre meşgul eden bu davada Judas Priest suçsuz bulunsa da bu kamuoyu üzerinde büyük bir algı yaratmıştı. Bu konu başlığı altında anılabilecek birkaç örneği derleyen WatchMojo videosuna göz atabilirsiniz.
Geri sarım tekniğiyle eğlenen örnekler
Tabii ki bu durumu bazı muhafazakar kesimler dışında çok da ciddiye alan ya da tehlikeli bulan yoktu. Hatta bizzat bazı müzisyenler söz konusu geri sarım tekniğini kullanarak dinleyicilerine eğlenceli mesajlar bırakıyordu. Bu şakacı mesajların en güzel örneklerinden biri Pink Floyd’un ‘Empty Spaces’ parçasının geri sarımında duyulabilir. Normal dinlenildiğinde yine anlamsız mırıltılardan ibaret olan bölüm geri sarıldığında Roger Waters’ın aslında “Tebrikler, az önce gizli mesajı keşfettiniz. Lütfen cevabınızı Old Pink’e gönderin…” dediği anlaşılıyor.
Bir diğer eğlenceli örnekse kabul etmek gerekir ki oldukça yaratıcı. Çünkü hem iki yönden de dinlenildiğinde anlama sahip, hem de şarkının temasına uygun bir şekilde iki versiyonu birleştiren bir mesaj. Eminem’in “The Slim Shady” albümünün hit şarkılarından ‘My Name Is’, kendi adının tekerrüründen ibaret nakaratı geri sarıldığında aslında cevabı veriyor.
Düzden: My name is… My name is… My name is…
Tersten: …It’s Eminem. …It’s Eminem. …It’s Eminem.
Geçmişten bugüne birçok şarkı ve müzisyen için (yukarıda verdiğimiz kasıtlı yerleştirilen örnekler hariç) zihnimizin derinliklerine girip bizi sübliminal yollarla etkileri altına attığı suçlamaları yapıldı ve hala yapılmakta. Bu, genellikle o dönemin popüler olan terimleri üzerinden ilerlediği için 1980’li ve 1990’lı yıllarda satanizm odaklı suçlamalarken günümüz pop sanatçılarıysa özellikle “illuminati”ye hizmet etmeleri gerekçe gösterilerek topa tutulmaya devam ediyor. Bu sebeple aklınıza gelebilecek en ünlü isimlerin, en ünlü şarkılarının internet üzerinde komplo teorisyenleri tarafından didiklenip geri sarıldığını görmeniz mümkün. Hatta bizim dilimizden modern bir örnek arıyorsanız Gökçe’nin bir dönem hit olan şarkısı ’Tuttu Fırlattı’ üzerine hazırlanan videolara da göz atabilirsiniz.