Türkçe pop müziğin en özgün ve yenilikçi seslerinden biri olan Mabel Matiz, yalnızca şarkılarıyla değil; sahne performansları, şiirsel anlatımı ve güçlü duruşuyla da çok sevilen bir isim. Bu yazıda Mabel Matiz’in hayatına dair merak edilenleri; müzikal kariyerinden albümlerine, ödüllerinden “Antidepresan” ve “Düldül” gibi çok konuşulan şarkı sözlerine kadar pek çok detayı bulabilirsiniz. Konserlerinden sahne üzerindeki enerjisine, ilham kaynaklarından kimliğini nasıl şekillendirdiğine uzanan kapsamlı bir portre sizi bekliyor.
Mabel Matiz, kimlikteki adıyla Fatih Karaca, ev hanımı Maya Karaca ile tır şoförü ve Kıbrıs Gazisi Ali Karaca’nın ilk çocuğu olarak 31 Ağustos 1985’te dünyaya geldi. Mabel Matiz nereli, merak edenler için yanıtlayalım: Kendisi ve şarkıları için bir hayli önemli olan Mersin’in Erdemli ilçesinin Tömük kasabasında doğdu. İlkokulu Tömük Dr. Mustafa Erden İlkokulu’nda, ortaokul ve liseyi ise Erdemli Anadolu Lisesi’nde okudu.
Erdemli’de geçen çocukluğu boyunca ağırlıklı olarak 80’ler ve 90’lar Türkçe pop müziği dinledi. Bu dönemlerde en çok dinlediği şarkı Sezen Aksu’nun “Şinanay” isimli parçasıydı. Çocukluk yaşlarında yaşadığı kekemelik ve kendini ifade edememe durumu onu yazmaya itti; müzik ve edebiyatla ilgilenip yeni ifade arayışlarının peşinden gitti. Lise ikinci sınıftayken (2001-2002) Yunus Emre’nin hayatını konu alan bir tiyatro oyununda başrol oynadı ve bu oyunun hazırlık çalışmaları sayesinde bir yıl boyunca kekemeliğini kontrol altına almayı öğrendi. Üniversite eğitimini, 2003-2008 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nde aldı. Müzik adına ilk çalışmaları 2005 yılında öğrenciyken başladı. Fakülteden arkadaşı Duygu Has ile birlikte akustik bir ikili olarak değerlendirilebilecek cover grubunu kurdu.
İlk şarkılarını 2005’te yazmaya başladı. Bunlardan en belirgin olanı 2007’de yazdığı ve sonradan ilk albümünün çıkış şarkısı olacak olan “Arafta” idi. Sanatçı 2008’de, dönemin aktif müzik platformu olan Myspace’te bir sayfa açarak gitar-vokal olarak kaydettiği şarkılarının ilk demolarını anonim olarak yayımladı. Mabel Matiz adını, gerçek kimliğini saklamak için kullandı ve uzun süre sayfada kendi hakkında başka hiçbir bilgiye yer vermedi.
Myspace’te yayımlanan ilk şarkıları kısa sürede viral olarak yayıldı ve internette ses getirmeye başladı. Bu viral etkileşimler onu ilk solo albümünün sürecine götürdü. 2008-2010 yıllarında iki yıl boyunca profesyonel olarak diş hekimliği yaptı. 2010 yazında, hayatına yalnızca müzikle devam etmek istediğine emin olduğu bir gün mesleğini aniden bıraktı. 2011’de İstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan Hakları Hukuku bölümünde başladığı yüksek lisans eğitimini 2014’te yarıda bıraktı.
“Mabel”, ilk gençliğinde severek okuduğu Kumral Ada Mavi Tuna romanındaki baş karakterin takma adıdır; “Matiz” ise internette gezinirken ilk kez bir sohbet odasında rastladığı, “aşırı sarhoş” anlamına gelen Eski Yunanca bir kelimedir.
Mabel Matiz’in müzikle profesyonel anlamda ilgilenmeye başlaması, üniversite yıllarına dayanıyor. İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nde eğitim gördüğü dönemde gitar çalmayı öğrendi ve aynı zamanda şan dersleri almaya başladı. Bu yıllarda kendi söz ve bestelerini üretmeye başlayan sanatçı, ilk şarkılarını evde amatör kayıtlarla oluşturdu ve bu parçaları 2008 yılından itibaren MySpace platformunda anonim olarak yayımladı. Giderek artan çevrim içi ilgi sayesinde bağımsız müzik çevrelerinin dikkatini çeken Matiz, yapımcı Engin Akıncı ile tanışarak ilk albümünün çalışmalarına başladı.
Albüme hazırlık sürecinde Alper Gemici ve Alper Erinç ile çalışan sanatçı, böylece stüdyo sürecine adım attı. Tamamı akustik band altyapısıyla hazırlanan ilk albümü Mabel Matiz, 5 Mayıs 2011 tarihinde Esen Müzik etiketiyle yayımladı. Albümdeki 12 şarkının söz ve müziği büyük oranda sanatçıya aitti; yalnızca Birhan Keskin ve Yalçın Tosun’a ait iki şiir şarkı formuna uyarlandı. Albüm, 11 Mayıs 2011 itibariyle piyasaya çıktı ve içindeki beş şarkıya klip çekildi. Etnik unsurlarla bezenmiş altyapılar, synth-pop tınıları ve kendine özgü vokal tarzı sayesinde Mabel Matiz, kısa sürede alternatif Türk müziğinin öncü isimlerinden biri olarak tanınmaya başladı.
Sanatçının ikinci stüdyo albümü Yaşım Çocuk, 5 Ocak 2013 tarihinde yayımlandı. Bütün aranjmanları Can Güngör ve Cihan Mürtezaoğlu tarafından yapılan albümde, Mete Özgencil ve Yıldız Tilbe gibi önemli isimlerin katkıları oldu. “Zor Değil”, “Aşk Yok Olmaktır”, “Yaşım Çocuk” ve “Alaimisema” gibi şarkılarıyla ses getiren bu albüm, hem eleştirmenlerden hem de dinleyicilerden büyük övgü aldı. Milliyet Sanat dergisi okuyucuları tarafından “Yılın Albümü” seçildi. Aynı yıl, Aysel Gürel’in anısına yayımlanan “Aysel’in” albümünde seslendirdiği “Sultan Süleyman” adlı cover, Türkçe pop müzikte yapılmış en etkileyici yorumlardan biri olarak kabul edildi. Bu dönemde Mabel Matiz’in hem müzikal olgunluğu hem de popülerliği belirgin biçimde arttı..
2013 yılı sonunda GQ Türkiye tarafından “Yılın Müzisyeni” seçilen sanatçı, aynı zamanda farklı isimlerle iş birliklerine de girdi. Teoman, Göksel, Ayşegül Aldinç, Özge Fışkın, Burcu Tatlıses ve Ceylan Ertem gibi isimlerin projelerinde söz yazarı ve besteci olarak yer aldı. “Sahilde Bir Sarhoş”, “Denize Bıraksam” ve “Kör Heves”, bu ortaklıklardan çıkıp ortalığı kasıp kavuran parçalardan.
Üçüncü albümü Gök Nerede, 13 Şubat 2015’te Can Güngör’ün prodüktörlüğünde yayımlandı. Bu albümle birlikte sanatçının şiirsel dili ve çağdaş müzikle kurduğu ilişki daha da derinleşti. Albüm hem eleştirmenler hem de sadık dinleyici kitlesi tarafından olgun bir sanat eseri olarak değerlendirildi.
20 Haziran 2018’de yayımlanan ve adını annesinden alan dördüncü stüdyo albümü Maya, sanatçının şimdiye kadarki en geniş kapsamlı projesi oldu. Hazırlıkları yaklaşık iki yıl süren albümün stüdyo kayıtları 1,5 yıl boyunca devam etti. Albüm fiziksel formatta 21 şarkılık iki CD olarak yayımlandı, dijital versiyonuna ise “Canki” ve “Comme un animal” adlı iki parça eklendi. Mabel Matiz bu albümde hem kültürel çeşitliliğe hem de çok katmanlı kimlik temsiline özel bir önem gösterdi.
Kıbrıs Barış Harekâtı gazisi olan babası Ali Karaca 22 Şubat 2019 tarihinde geçirdiği kalp krizi sonucu Erdemli’de hayatını kaybetti.. Vefatı öncesi babasının anısına “Babamı Beklerken” şarkısını yazdı. Bu şarkının yer aldığı albüm olan Maya ise Mabel Matiz’in annesinin adını taşıyor.
Sanatçı, 2020 yılının başlarında beşinci albümünün hazırlıklarına başladı ve 16 Ekim 2020’de albümün habercisi olan ilk teklisi “Toy”u yayımladı. 21 Temmuz 2023 tarihinde yayımladığı Fatih albümü ise Mabel Matiz’in, Pose Records etiketiyle piyasaya çıkardığı 25 şarkıdan oluşan bir albümdü. Albümün ana prodüktörlüğünü kendisi üstlendi. 20 farklı prodüktörden de yardım aldı. Üç yılı aşkın bir süre üzerinde çalıştığı beşinci albümünde; aralarında Aşkın Nur Yengi, Melike Şahin, Kalben gibi isimlerin olduğu dokuz farklı sanatçıyla yaptığı düetler de yer aldı. Albüm ismini, sanatçının kimlikteki adı olan Fatih Karaca’dan alıyor.
İlk albümüyle dikkatleri üzerine çeken Matiz, 2012 yılında Boğaziçi Üniversitesi tarafından düzenlenen Radyo Boğaziçi Müzik Ödülleri’nde “En İyi Çıkış Yapan Sanatçı” seçilerek müzik dünyasındaki varlığını resmileştirdi. Aynı yıl, albüm kapağı da “En İyi Albüm Kapağı” ödülünü kazandı.
Mabel Matiz ayrıca Altın Kelebek Ödülleri, Elle Style Awards, İstanbul FM Altın Ödülleri ve PowerTürk Müzik Ödülleri gibi çeşitli platformlardan “En İyi Erkek Şarkıcı”, “En İyi Albüm”, “Yılın Şarkısı” ve “En Tarz Sanatçı” gibi ödüller aldı.
Mabel Matiz’in Temmuz 2023’de Harbiye konserinden Melike Şahin eşliğiyle “Düldül” performansı:
Yine aynı konserden ama bu sefer Mert Demir ile birlikte seslendirdiği ve çok konuşulan “Antidepresan”:
Mabel Matiz’in “Antidepresan” ve “Düldül” şarkı sözleri, onun şiirsel anlatım gücünü gözler önüne serip önemli isimlerle yaptığı düetlerle beraber de başarısını arşa çıkarıyor.
Bazen geceleri oturup ağlıyorum
Yorganın içine girip karalar bağlıyorum
En yakın dostum şişelerin dibi
Onun da bi’ sonu var, tıpkı senin gibi
Bitmesin istedim, uğraştım deli gibi
Hâlâ son bi’ sözüm var, dinlersin beni, di’ mi?
Gitme bur’dan
Sen olmadan ben asla yaşayamam
Kesmiyo’ ne ilaç ne antidepresan
Çözemedim valla’, çok enteresan
Yalvarıyorum, gitme bur’dan
Sen olmadan ben asla yaşayamam
Kesmiyo’ ne ilaç ne antidepresan
Çözemedim valla’, çok enteresan
Kafayı yiyorum
Her türlü yaşanır
Bensiz de, iyi biliyo’sun
Biraz ağla, gеçer
Biraz da tutmalı yosun
En yakın dostum şişelerin dibi
Onun da bi’ sonu var, tıpkı sеnin gibi
Bitmesin istedim, uğraştım deli gibi
Hâlâ son bi’ sözüm var, dinlersin beni, di’ mi?
Gitme bur’dan
Sen olmadan ben asla yaşayamam
Kesmiyo’ ne ilaç ne antidepresan
Çözemedim valla’, çok enteresan
Yalvarıyorum, gitme bur’dan
Sen olmadan ben asla yaşayamam
Kesmiyo’ ne ilaç ne antidepresan
Çözemedim valla’, çok enteresan
Kafayı yiyorum
Yine sabahın körü, göremeden önü
Aldım düldülü de vurdum yollara
Dara düşmeden düze çıkmıyor mu gönül?
Bardağım da doludur ama içiyor puşt ömür
Yandı cihan, bak bestesi mahur da
Mecnunum sırra erdim o uğurda
Gel de gör beni canım aşk ne’yledi
Taştım bendimden yar çare zuhurda
Eksildi kafamda tahta
Değil matah da yaşamak, gülüm
Bi’ kurtulsa kuşum kafesten
Karılsa deste bi’ daha
Sen seçtin, yazıldı yazgın
Olur mu dizgin o ata? anam
Anlarsın balık da kızgın
Hâlik de üzgün, yok hata
Dalavereyi bi’ bırak canım
Biraz umut al hadi
Ne dünüm, ne bu günüm kolay
İflahım yok hani
Sen koy bir plak yine
Bana gullümü getir
Zaten zor hayat canım
Hele yalınız beter
Yandı cihan, bak bestesi mahur da
Mеcnunum sırra erdim o uğurda
Gel de gör bеni canım aşk ne’yledi
Taştım bendimden yar çare zuhurda
Eksildi kafamda tahta
Değil matah da yaşamak, gülüm
Bi’ kurtulsa kuşum kafesten
Karılsa deste bi’ daha
Sen seçtin, yazıldı yazgın
Olur mu dizgin o ata? anam
Anlarsın balık da kızgın
Hâlik de üzgün, yok hata
Mabel Matiz’in en sevilen 9 şarkı sözü içeriğimize göz atmak için tıklayın.