Son günlerde Disney+’a karşı boykot çağrısına denk gelmeyen kalmamıştır. Sebebi Atatürk dizisinin yayınlanmayacak olması. Peki “yüzey”e bakarken “derin”i kaçırıyor olabilir miyiz?
İpek ATCAN / [email protected]
“Atatürk” dizisini duyduğumdan beri merak ediyorum. En çok da şundan merak ediyorum, nasıl bir prodüksiyon olacak? Çünkü böyle bir iş ya çok iyi olabilir ya da kötü. Ortası olabileceğini düşünmüyorum. Misal Göbeklitepe gibi muazzam bir yeri ve muazzam bir konuyu “Atiye” gibi kötü bir diziyle yememiz gibi -sevenlerden özür dilerim ama gerçekten korkunç bir diziydi-.
“Atatürk” dizisi geldi, gelecek, çekildi, çekilecek aman ne zaman derken Disney+‘ta yayınlanmayacağının duyurulması, bir kısmının Fox’ta bir kısmının da daha sora sinemada yer alacağının söylenmesi fitili ateşleyen bir durum oldu. Fakat fitil ateşlenirken aslında ucu ilk bize dokunmadığı için çok da üzerine konuşmadığımız bir konuyu atladık, globalde birçok insanın işten çıkarılması ve Disney’in ciddi anlamda küçülmeye gitmesi…
İşten çıkarmalar
2022’nin sonunda başlayan bu işten çıkarma dalgasının ikincisi geçtiğimiz Nisan ayında gerçekleşti. İlkinden daha büyük olan bu çıkarmayla beraber toplam 4.000 kişi işten çıkarıdı. Bu rakamın bu sene sonuna kadar 7.000 ve hatta daha fazlasını bulacağı söyleniyor. Hedef ne mi? Hedef maliyetleri 5,5 milyar dolar düşürmek.
Disney işgücünden 7.000 kişi çıkarmak, yaklaşık 220.000 kişiyi istihdam eden şirketin yaklaşık %3’üne denk geliyor; bunun yaklaşık 166.000’i ABD’de ve yaklaşık 54.000’i de uluslararası alanda çalışıyor. Türkiye de bunlardan bir tanesi ve bu işten çıkarma dalgasından henüz etkilenmemiş durumda…
Yerel içerik konusu
Disney+, dünya genelindeki yerel içeriklerin beklenen ilgiyi çekmediğini gözlemleyince, bu içeriklerin platformdan kaldırılması ve yeni yerel içerik alımlarının durdurulması kararını aldı. Yani konu sadece Türkiye özelinde değil, global bir kriz ve global bir durumdan bahsediyoruz. “Acaba ikinci sezonu gelir mi?” diye düşünülen dizilerin hiçbirinin ikininci sezonun -bir başka emre kadar!- gelmeyeceğini zaten bir süredir duyuyor ve biliyoruz. İşte aslında “Atatürk” disizinin başına gelen de tam olarak bu. Ne Ermeni Diasporasının tepkileri, ne siyasi, ne de ideolojik. Tamamen ekonomik.
Bazı sebepler ve birtakım sonuçlar
Koskoca bir şirket global bir karar alırken nasıl bir istisna yaratabilirdi ya da hala yaratabilir mi bilmiyorum. Bir istisna yaratılsaydı bu istisna başka isyanlara -globalde- sebep olabilir miydi? Olası. Ama alınan bu kararın bu denli büyük bir isyana sebebiyet vermesi de hiç şaşırtıcı değil, aksine çok beklenen bir durum tabii ki. Çünkü söz konusu dizi “Atatürk”ü anlatıyor. Bizimki gibi konu “değerler” olunca hızla galeyana gelebilen bir toplumun böyle bir konuda bu tepkileri vermesi kaçınılmazdı. Ancak biraz araştırılıp iç yüzü öğrenilse tepkiler daha farklı olabilirdi diye düşünüyorum…
Evet, keşke üzerine bunca emek harcanan, merak ve heyecanla beklediğimiz bu dizi tam da beklediğimiz gibi platformda yayınlanabilseydi. Sadece bizde de değil elbet, dünyada da -büyük ihtimalle- yer alacaktı o zaman… Her şey planlandığı gibi gitseydi, platform yerli içerikler üretebilmeye devam etseydi, bugüne kadar 4.000 kişi işsiz kalmasaydı, geri kalan şirket çalışanları korkuyla “sıra bana gelecek mi?” diye beklemeseydi ve dahası… Her şey yolunda gitseydi… Ama bazen olmuyor işte.
İsyankar ve yeri geldiğinde protestonun hasını yapanlardan biri olarak söylemeliyim ki ben gelinen bu noktada protesto edilecek bir şey görmüyorum. Her şey normal akışında devam ediyor olsaydı ve bu dizi özelinde bir problem çıksaydı o zaman başka, ben de protestocuların arasında yerimi alırdım. Ama şu an konu bambaşka. Kim bilir belki verilen bu tepkiler sonucu Disney+ ülkemizden usulca ayrılacak. Bir grup bunu başarı (!) olarak görecek. Bir grup insan işsiz kalacak ve bütün bu konu 3 gün sonra unutulup gidecek, hayat da normal akışında devam edecek.
Ben açıkçası körkütük protesto edenlerden Marvel’dan Pixar’a bütün filmleri protesto etmesini, Star Wars serisinden yeni bir film ya da dizi gelirse izlememesini de beklerim. Madem protesto hadi, tam olsun. Bazı şeyleri iyi okumadığımızı, ya da okumak için emek harcamadığımızı düşünüyorum. Ve ben de olacakları merakla bekliyorum. En çok da Disney+ Türkiye’den gelecek olan açıklamaları merak ediyorum. Çünkü elbet bu sessizlik son bulacaktır ve bir şeyler söyleyeceklerdir.