Dune evreninin derinlerine keşfetmek için Paul Atreides’in doğumundan 10 bin sene önceye gidip Bene Gesserit tarikatına odaklanan Dune: Prophecy’nin ilk bölümü yayında.
Ant Arın ŞERMET
Frank Herbert, adını sonsuzluğa taşımak için Dune evrenini ortaya çıkaralı önümüzdeki yıl 60 sene olacak. Denis Villeneuve’ün kontrolü ele alıp Lisan Al Gaib’in ortaya çıkış sürecinde Timothee Chalamet’nin canlandırdığı Paul Atreides’in temelinden şahit olduğumuz iki film, Herbert’in yazdığı orijinal Dune serisindeki 6 kitabın ilkini kapsamakta. HBO tarafından Dune sevdalılarına, “filmi beklemeye dayanamayacaksınız, alın size dizi” dercesine açıklanan “Dune: Prophecy”nin, filmden bildiğimiz evrenle hem işi yok hem de en temelinde orayla bağı var. Bu arada spoiler uyarısı vermeden bam güm girdik konuya ama yine hatırlatmış olalım. Neyse, nerede kalmıştık; Paul Atreides’i, Paul Atreides yapanlar aslında Bene Gesserit tarikatındaki kadınlardı. Çünkü Rebecca Ferguson tarafından canlandırılan Lady Jessica, Paul Atreides’in annesi olmasının yanı sıra bir Bene Gesserit’ti. O sebeple, Dune: Prophecy iki perspektifle ele alınabilecek bir dizi. Ancak yine de biz en iyisi dizinin hikayesini, Dune sagası üzerinden ele alalım ki boşluk kalmasın. Aksi halde biraz paldır küldür ve yer yer kopuklukları olan ilk bölümü izlerken kaybolabilirsiniz. Biz bunu yaşadık. Yazıya geçmeden önce kitapları hatırlamak gerek… Neyse, Bene Gesserit’leri tanıyalım. Bene Gesserit Dili ve Edebiyatı ilk derse hoş geldiniz.
İlk bölümün sonlarında net bir şekilde adının geçtiği Butleryan Cihadı, “Dune: Prophecy”nin ve Bene Gesserit tarikatının kırılma noktası. Çünkü makinelere karşıdır bu savaş. Savaş sonucunda ortaya çıkan ganimetler ve fırsatlarda iki hanedanlık karşı karşıya gelir. Aslında karşı karşıya gelir diyerek yumuşatmak manasız. Düşmanlık oluşur. 10 bin 148 yıl sonra doğacak Lisan Al Gaib Paul Atreides’in de parçası olduğu Atreides ailesi ile Bene Gesserit’lerin başı Valya Harkonnen’in yer aldığı Harkonennler, Dune filmlerine de yansıyacak savaşların kırılma noktasındadır. Ayrıca, Valya Harkonnen, müjdelenen o çocuğun doğması için atılan adımların başına geçmiştir ve bunu yaparken ilk bölümün ilk kırılma anlarından birini yaşar. Hırsı, öfkesi ve elde etme tutkusuyla gücünü kullanır… Biz yine de dizinin ilk bölümünün üstündeki tozu şöyle bir alalım, detaylara dair konuşabilmek için elimizde fazla done yok.
Dizinin açılışı ve bir başka deyişle Dune evreninin de peşinde olduğu bir soru karşımıza çıkıyor: Hangisi daha fazla gerçeklik barındırır? Tarih mi? Kehanet mi?
Söz konusu Dune ise tarih fazla gerçekliği barındırsa dahi kehanet her zaman başrolün sahibi oluyor. Evet, Valya Harkonnen dizinin temelindeki karakter. Ve yine evet, dizi kitapların dilinde de yer alan politik dokuya fazlasıyla sahip. Çünkü ufak bir tarikatın büyüyüp gelişmesi ve imparatorluğa etki edecek hale gelmesi için sadece basit entrikalar durumları çözmez. Nitekim bunun soğukluğu daha ilk bölümden dinleyicinin suratına çarpılıyor. Varlıklı bir aile olan Richese’lerin henüz 10’lu yaşlarının başında olan oğulları Lord Pruwet Richese, bir Bene Gesserit ile evlenir. Richese, evlendiği Bene Gesserit’e, bunun önemli bir şey olmadığını, basit bir formaliteden öte görülmemesi gerektiğini söyledikten sonra cebinde oynadığı -tam olarak ne olduğunu bilmiyorum, bilen aydınlatırsa memnun oluruz- garip canlımsı şeyin kaçması, Çehov’un, silah gözüktü mü patlar cümlesinin bir yansıması. O tam tanımlayamadığımız şeyi yok eden Desmond Hart, Dune anlatısında büyük bir yere sahip. Travis Fimmel tarafından ilk bölüm özelinde başarıyla oynanan Hart, imparatorun ve imparatorluğun güvenini kazanmak için canını dahi riske atabilecek bir karaktere sahiptir. Gelgelelim bu tavrı, kaz gelecek yerdeki tavuk enflasyonu olarak görünmelidir. Çünkü, Lord Pruwet Richese’den çıkan ve ne olduğu anlaşılamayan şeyi yok ettikten sonra İmparator Javicco Corrino, onu tebrik eder ve aralarındaki bağın ilk adımı atılır. Sonraki adımlar için önemli bir başlangıçtır. Ancak Desmond Hart, eski bir asker olmanın getirdiği duygu noksanlığıyla kendini düşünmek ve her durumdan avantaj sağlamayı amaçlamaktadır. Tıpkı Bene Gesserit’lerin başına geçen ‘Kuisatz Haderah’ı peşinde olan Vanya gibi…
Özel güçlere sahip olan Hart, küçük Lord Pruwet Richese’yi tenha bir yerde bulur ve onunla sohbet etmeye başlar. Bu sohbet Çehov’un silahındaki tetiğin okşanmaya başladığı ana denk geliyor. Ardından, bölümün açılışında olduğu gibi kapanışında da keskin ve net bir önermeyle karşılaşırız. Bu sefer önerme acımasız ve kan kokusu almıştır: Bir savaşı kazanmak istiyorsan kurban vermeye hazır olmalısın.
Bu savaşın ilk kurbanı Lord Pruwet Richese olmuştur. Ona güçleri olduğunu söylemiş ve cüzzama mahkum ederek acı içinde genç hayatını sonlandırmıştır… Dune: Prophecy, anlatımda çok basit bir üslupla iki ayrı aksı birbirine yakın tutarak 6 bölüm sonunda anlatımı çeşitlendirmeyi umuyor diye tahmin ediyoruz. Ve fakat ilk bölüm özelinde bile bilgi çokluğunun oluşturduğu kakofoni, izleme zevkini azımsanmayacak seviyede etkiliyor. İyi denebilecek bir nokta varsa, renk paletinin Dune filmleriyle aynı aralıkta olmasını göstermek mümkün. Çünkü 10 bin sene öncesini anlatsa da hikayede anlatısal bütünlük kadar görsel bir devamlılık da istiyor izleyici. İlk bölümü yöneten Anna Foerster’ı bu noktadaki özeni için tebrik etmemek haksızlık olur.
