Hangi film festivali ne zaman, nerede düzenleniyor? Sektördeki önemi ne? Bir sinema yılı film festivalleriyle nasıl geçiyor? Bu sorular arada da olsa kafanızı kurcalıyorsa sizler için derleyip toplayıp hazırladığımız film festivalleri takvimine bir göz atın.
Sundance Film Festivali
Yılın tüm dünyadaki ilk büyük festival durağı her sene Ocak ayında Amerika Birleşik Devletleri’nin Utah eyaletinde düzenlenen Sundance Film Festivali. 1970’li yılların sonunda bağımsız film yapımcılarına kendilerini gösterebilme imkanı sağlamak amacıyla kurulan festival günümüze dek geçen yolculuğunda dünyanın en büyük film festivallerinden birine dönüştü. Kurulma amacına uygun olarak birçok bağımsız film yapımcısı ve yönetmeni sektöre kazandıran festival yıllar içerisinde bu politikasını kaybetme eleştirileriyle de yüzleşti. Öyle ki festivalin çıkardığı en büyük isimlerden Amerikan bağımsız sinemasının gözbebeği yazar ve yönetmeni Kevin Smith yaptığı bir açıklamada eğer kült filmi “Clerks”ü 2000’li yılların sonunda çekmiş olsaydı Sundance’e kabul edilebileceğini sanmadığını dile getirerek festivalin değişen çehresini eleştirmişti.
Ne zaman? Ocak
Nerede? Utah, ABD
Berlin Film Festivali
Cannes ve Venedik ile birlikte “büyük üçlü”nün ilk ayağını oluşturan nam-ı diğer Berlinale, sinema sektörünün en büyük vitrinlerinden birisi. 1951 yılında kurulduğundan bu yana bugün klasik statüsüne erişmiş birçok filme dünya prömiyeri yapabilmiş ve her coğrafyadan sinema kültürünü bünyesinde toplayarak dev bir film antolojisi yaratan köklü festival her yıl Şubat ayında dev bir kırmızı halı seriyor. Avrupa’nın en büyük kültür sanat başkentlerinden Berlin’de gerçekleşen festival aynı zamanda sinemanın en prestijli ödüllerinden Altın Ayı heykelciğiyle dünyanın dört bir yanından film yapımcılarını ödüllendiriyor. Yılın en beklenilen filmlerini ve en büyük aktif yönetmenlerin en yeni işlerini diğer iki büyük rakibinden önce ağırlama şansına sahip olan Berlin Film Festivali gösterimlerinin yanı sıra dünyadaki en büyük film pazarlarından da birisi.
Ne zaman? Şubat
Nerede? Berlin, Almanya
Cannes Film Festivali
Film festivalleri bir müzik grubu olsaydı muhtemelen Cannes, sahnenin en önünde seyirciyi selamlayan solist olurdu. Fransız Rivierası’nın gözde plaj kenti Cannes’da 1946 yılında düzenlenmeye başlayan film festivali muhtemelen yılın sinema açısından en heyecan verici etkinliği. Tüm dünyadan sinema yapımcılarının ve usta yönetmenlerin yeni işlerini sergilemek için önünde sıra olduğu festivalin aslında dünya sinemasını şekillendiren en önemli organizasyonlardan biri olduğunu söylemek mümkün. Cannes’da prömiyer yapmış olmak tek başına bir filmin ve yapımcılarının pazar değerini bile arttırırken festivalin büyük ödülü Altın Palmiye’nin gücünü anlatmaya bile gerek yok. Cannes Film Festivali, birçok otoriteye göre köklü geçmişi boyunca ağırladığı dünya sineması örnekleriyle ülkelerin ulusal sinema portresini de oluşturma özelliğine sahip. Her ne kadar adına “sanat sineması” denilen terimle özdeşleşmiş olsa da her türden yapıma kapılarını açan festival, genel algının aksine birçok Hollywood yapımcısı için de bulunmaz bir vitrin görevi görüyor.
Ne zaman? Mayıs
Nerede? Cannes, Fransa
Venedik Film Festivali
Sezonun yaz dönüşünde sinemaseverleri karşılayan en büyük etkinliğiyse İtalya’nın poster şehirlerinden Venedik’te parlıyor. Üç büyük film festivalinin takvimdeki en geç parçası olan Venedik Film Festivali aynı zamanda bu festivaller içinde en yaşlı olanı. 1932’den beri devam eden festival her yıl ağustos ayının sonlarında ya da eylül ayının başlarında düzenleniyor. Tıpkı diğer iki rakibi Berlin ve Cannes gibi Venedik de dünya sinemasının en gözde güncel işlerini ağırlayarak yıllar boyunca sinema tarihine birçok eserin ve sanatçının ismini kazıdı. Büyük ödülü Altın Aslan’ın prestiji de aynı diğer altın heykelcikler gibi yıllar boyunca farklı anlamlar ifade etse de bugün Venedik kendisini sezon içerisinde konumlandığı zamana uygun bir imaja bürüdü. Geçmiş yıllarda Cannes Film Festivali’nin birkaç ay sonra yapılmış hali gibi duran festival artık hem farklı coğrafyalara sahne olma yetkinliğini sürdürüyor hem de Amerikan sinemasının en iddialı yapımlarına çıkacakları ödül sezonu maratonunda sağlam bir başlangıç vadediyor.
Ne zaman? Ağustos-Eylül
Nerede? Venedik, İtalya
Toronto Film Festivali
Belki de yılın tam sonbahar başlangıcı dönemine geldiğinden olsa gerek Toronto Film Festivali de Venedik’le benzer bir işlevselliğe sahip. Henüz 50. yaşını doldurmamış olmasına rağmen dünya üzerinde en çok izleyici katılımı sağlayan festivallerden biri haline gelen Toronto Film Festivali bir sinema yılı içinde sezonun sahip olduğu en önemli duraklardan da biri. Cannes Film Festivali’nin sahip olduğu parlaklığı Kuzey Amerika’ya taşıyan festival, en büyük yıldızların ve en merak edilen filmlerin her eylül ayında görücüye çıktığı bir platform olma özelliğine sahip. Az önce Venedik’in son yıllarda bir parçası olmaya başladığını söylediğimiz ödül sezonunun ise en büyük itici gücü Toronto Film Festivali. “Slumdog Millionaire”, “The King Speech” ve “12 Years A Slave” başta olmak üzere birçok Oscar fatihi filmin yolları hep Toronto’dan geçmişti.
Ne zaman? Eylül
Nerede? Toronto, Kanada
Bu beş büyük festivalin dışında sektör için önemi büyük ve hatta bazıları en az bu festivaller kadar uzun yıllardır devam eden durakları da anmak gerekir. Ocak ayının sonlarında her yıl Hollanda’da anaakım sahnesinde kendine yer bulamamış filmlere ev sahipliği yapan Uluslararası Rotterdam Film Festivali; Her mart ayında Austin, Texas’ta sektörün tüm aktörlerini bir araya getiren konferanslar eşliğinde birçok yeni yeteneğin filmlerini seyirciyle buluşturan keşif odaklı South by Southwest SXSW Film Festivali; ilkbaharda düzenlenen Asya kıtasının en köklü festivali olan Hong Kong Uluslararası Film Festivali, yazın sonlarında İsviçre’de düzenlenen Locarno Film Festivali; sonbaharın başında, hemen Toronto öncesine yerleşerek yılın üç büyük Avrupa film festivalinde prömiyer yapmış filmlerin Kuzey Amerika’daki ilk gösterimlerini kapan Telluride Film Festivali gibi önemli duraklar başta olmak üzere bu liste uzuyor. Sonuç olarak dünyanın neresinde olursanız olun yılın sonunda en çok konuşulan filmlerin yolculuklarının nereden başladığını ve neden bu kadar önemli olduklarını düşünüyorsanız bu film festivali takvimi size bir rehber olacaktır.