Türkçe rap’in büyük bir atak yapmasıyla son birkaç yıldır hiç ilgilenmeyenler bile rap müzik dinliyor. Peki dinlediğiniz müziğe ne kadar hakimsiniz? İşte sık sık duyduğumuz rap terimlerinin anlamları…
Türkçe rap müzik, hiç dinlemeyenlerin bile kayıtsız kalamayacağı kadar farklı örneklerle karşımıza çıkıyor. Her geçen gün yeni bir rap albümü yayınlanıyor, rap single’ları listelerin zirvesini işgal ediyor. Bu sırada da hiç duymadığımız rap terimleri de gündemimize giriyor, haliyle. İşte pek çok şarkı sözünde de rastladığımız, sık kullanılan rap terimlerinden birkaç örnek…
Mumble rap:
“Mumble” kelimesi Türkçede “Geveleme” anlamına gelir. Mumble rap yapan rapperlerın da tam olarak ne dediği anlaşılmaz. Örneğin Lil Zey, çoğu şarkısında mırıldanır gibi rap yapar. KÖK$VL’ın ‘Umut’, Khontkar’ın ‘Cindirella’ şarkıları da buna örnek olabilir.
Trap:
Trap müzik; trance, tekno, rap gibi değişik müzik türlerinden ilham alınarak hazırlanan bir türdür. Bu müzik çeşitlerinden aldığı unsurları karıştırıp, kendine ait farklı bir türü ortaya koyar. Hip hop müziklerinde olduğu üzere, bu türde de sözler hızlı ve ezgisiz olarak okunmaktadır. Trap’te autotune da kullanılabilir. Ezhel, Khontkar, Ben Fero gibi isimler autotune’u en yaygın kullanan isimler arasında yer alıyor.
KOVL:
Ezhel’in DJ Artz ve Bugy’den oluşan ekibi. Argoda bir kaç arkadaşın ortak bir şeyler almak için paralarını birleştirme olayıdır. Kual olarak da söylenir.
Yine günlerden bir gün ben kaldım harman
Boş kafayı kaldıramam lazım sarmam
Çağırsam kankaları lazım yardımlaşmam
Koal koal koal koal koal koal
Alo, Müptezhel, Ezhel, 2017
MC:
“Master of Ceremonies” ya da “Microfon Controller” olarak da bilinen sıfatların kısaltması. “Seremonilerin master’ı” ya da “Mikrofonu kontrol eden” anlamlarına gelir.
Kendi defterim kendi kalemim kendi stilim
Kendi dilim sözlerim benim marifetim
Naçizane bi kız MC’yim özür dilerim
Boşuna yazma diye söyledim
Aybende, Ayben feat Fuat Ergin, Her Ayın Elemanı, 2005
Flow:
Rap parçalarındaki sözlerin akışına denir. Arka planda yer alan ritme bağlı olarak, rap müziğinde sözleri uyaklı biçimde dile getirme sanatına flow denmektedir. Ceza, Fuat, Hidra gibi isimlerin şarkılarında iyi flow örneklerine rastlayabiliriz. Yeni nesilden Kardiyak, Lia Shine, Hazel gibi MC’ler de iyi flow yapan MC’lere örnek olabilir.
Rhyme:
Rhyme’ın Türkçe karşılığı kafiyedir. Rap müziğinin olmazsa olmaz unsurlarından biridir. Kafiyenin sözlük anlamı satır sonlarında bulunan sözcüklerin ses benzerliği içermesidir. Her MC kendi tarzına göre kafiye düzenini oluşturup şarkılarını buna göre hazırlar.
Bir gece vakti (ey)
Tutuldum tutuldum ben sana anla! (ya)
Ederim havale gerisini Allah’a (ya)
Tutun bana merak etme devrilmez bu sandal (ya)
Bebeğim bu dalgaların üzerinde, sallan
Sallan!
Xir, Sallan, 2020
Oldschool:
Hip hop müzikte eski rap ustaları için kullanılan bir kavram. Türkiye’de old school rap yapan isimler; Cartel, Ceza, Fuat Ergin, Sagopa Kajmer, Rapozof, Sansar Salvo, Server Uraz (Pit10), Da Poet, Saian, Mode XL.
Shawty:
Güzel ve çekici kadın. Sevgili. “Shorty” kelimesinden gelir. Murda bu cümleyi pek çok şarkısında kullanır. Örneğin, “Shawty benimle misin bu akşam?” dediği ‘AYA’da olduğu gibi.
Beat:
Bir rap parçasının altyapı müziğidir. Parçaların sözleri beat’in üzerine yazılır veya sözlerin üzerine beat hazırlanır.
Rakama değil lan adama feat ver
Fero da girince yanıyo’ beat’ler
Beni de bi’ ince seviyo’ kitlem
Ben Fero, Biladerim İçin, Orman Kanunları, 2019
Swag:
Yeni jenerasyonun cool (havalı) kelimesinin yerine kullandığı bir kısaltma. Türkçe’de ise karizma ve şekil gibi anlamlara gelebilmekte.
Homie:
“Homeboy” kelimesinin kısaltılmış ve sokak dilindeki adıdır. Genellikle yakın arkadaşlara hitap ederken kullanılır. Şehinşah, Defkhan ve Contra şarkılarında rastladığımız bir hitaptır.
Homie bak hayat çok kısa yerinde durma yaşa
Koş dönme boşa, boşuna dönme paşa
Gül güneşte gülmese dünyada ağlasa
Sen pozitif enerji takıl haykır senvincini dağlara
Defkhan & Fırtına, Homie Bak, Uppercut, 2020
Hustle:
İstediğin hayata, noktaya veya şeylere ulaşmak için, tüm gücüyle para kazanmak için çalışmak. Bu durumda iyi veya kötü yol ayrımı yapılmaz.
Böyle nasıl iyi mi? (iyi mi?)
l know hustle feeling
Sokağa çıkmalıyım daha bol giyinip
Tek eksiğim bir Lamborghini
Lamborghini, Keişan, Aranan Adam 2, 2019
Chain:
Kelime anlamı zincirdir. Hip-hop dünyasında genellikle altın zincir ve kolyeler için kullanılır. Bling-bling de bunun bir uzantısıdır. Bling, parlak ve gösterişli mücevherlerin zenginliği göstermek amacıyla kullanılmasıdır.
Boynumdaki chain (ice)
Yeni Rollie Plain (plain)
Beyaz ya da kara
Money on my brain (brain)
Boynumdaki chain (ya)
Pırlantalar plain (plain)
Etrafımda gang, gang
Baretta go bang
Ezhel & Murda, Boynumdaki Chain, 2019
Freestyle:
Rap müzik literatüründe “doğaçlama” anlamında kullanılır. Freestyle kelime anlamı olarak “Serbest Stil” olarak Türkçe’ye çevrilebilir. Bir MC’nin anlık olarak herhangi bir ön hazırlık yapmadan tamamen doğaçlama oluşturduğu şarkılar “freestyle”, bu işi yapan MC’ler ise “freestyler” olarak adlandırılır. Freestyle özellikle iki MC’nin birbiri ile karşılıklı atışması esnasında kullanılır. Bir diğer adı da “Battle rap”tir.
İşte Hidra ve Allame’nin kapıştığı bir freestyle’dan örnek:
Diss:
İngilizce disrespect (saygı duymama) kelimesinin kısaltılmışıdır ve bir MC’nin diğerine laf soktuğu, sataştığı, kaba tabirle atarlandığı şarkılar için kullanılır. Diss, geleneksel anlamda rap müzik ile hiciv yapmaktır. Genellikle küfür ve argo içerir ama küfür etmeden bunu yapabilmek dinleyiciler arasında daha çok saygı görür. Türkçe’de diss atmak, diss yapmak şeklinde kullanımları mevcuttur.
Norm Ender’in son bölümünde “Rap Dersi” parçasının sample’ıyla şekillendirdiği ünlü “Mekanın Sahibi” parçası diss kullanımına günümüzden bir örnek.
Popüler kültüre köle gibi yapış ama lafa gelince Marley, 2pac
Tabi yüzüne bir dövme demode bir Reggaeton’a bas autotune’u ol Lil Pump
Ama beni Hitler gibi kariyerimle tehdit eder Pozitif’ten Elif Cemal
Ben boyun eğmem soyunu disslerim çıldırtırım etnik faşistleri
Norm Ender, Mekanın Sahibi, 2019
Punch:
“Punch” kelimesi İngilizce’de yumruk anlamına gelmektedir. Diss’lerin veya freestyle’ın içinde yer alan ve bitirici etkisi olan sözlerdir. Kelime anlamında olduğu gibi rakibi yere seren lirikler için kullanılır. Şarkının bu bölümüne “punch line” yani “yumruk satırı” denir.
Flex:
Flex, rap müziğin hızlı versiyonudur. Lirikler birbiri ardına sıralanır ve tempo çok hızlıdır. Türkiye’de Ceza, Tankurt Manas, Şehinşah, yurtdışında Eminem, Tech N9ne gibi isimler bu alanda oldukça başarılıdır.
Ceza’nın flex’iyle göz kamaştırdığı bir örnek;
Laklak etme sakın ha sen beni dinle
Kelimelerimi kilometrelerce milimetrik hesaplarla yazdım ha
İhtiyacınız var mı yardıma? hatalı rhyme’lar
Fatalrhyme’la çatal olur ha
Yatacaktır yere, bala banacaktır, kanacaktır
Akacaktır, rüzgar gibi esecektir, geri gelecektir
Ceza etnik bir sentezdir, bela teknik bir arızadır
Üç fazdır, kanadı kırıktır
Taktik kuşkunun oluşumudur
Şu yaptığım Rap’teki uçurumdur
Ceza, Holocaust, Rapstar, 2004
