Dinleyici kitlesinin en sadık, dayanışmaya en teşne ve yeni gruplara en alan açan tür diyebiliriz metale. Ki dinleyicilerinin azımsanmayacak bir kısmının metal dışında hiçbir müziği kulaklığından geçirmemesiyle birlikte kendi içine dönük bir tür olduğunu da bir noktada kabul etmemiz gerekiyor. En basiti Iron Maiden’ın “Seventh Son of a Seventh Son” albümünde klavye kullandı diye karşılaştığı eleştiriler mantık çerçevesini aşmıştı. Velhasıl kelam, bu durumlara rağmen 40 yıldır değişmeyen bir soru var: Metal ölüyor mu? Kısa cevap, hayır. Hatta bu yazıyı burada bitirebilirdik ancak bu sorunun geçen yıllar ve değişen alışkanlıklarla birlikte daha komplike bir cevabı var. Metal müzik denince akla gelen gruplardan bahsedince kaç tanesi son 15 yılda kurulmuş isimler diye merak etmeden duramıyor insan. Ya da günümüzde 60 yaşını geçmiş büyük grupların, hala en başarılı ve en çok dinlenen gruplar olması metal müziğin ölüp ölmediğiyle ilgili soruda bazı doneleri ele almamızı gerektiriyor. Bu durumdan azade bir ülkenin olmadığını, hepsinin Türkiye’de de geçerli olduğunu grupların buradaki dinlenme sayıları, konserlerinde sattıkları biletler, lisanslı ürün satışı ve sosyal medya etkileşimi gibi parametreler ışığında konuşmak lazım.
YouTube’un en özel müzik temalı kanallarından birinin sahibi olan Rick Beato, 19 Kasım sabahı bir video paylaştı. Bu video, tek bir soru soruyordu: Tüm bu metalciler nereye gitti?
Çok doğru ve yerinde bir soru olduğunu söylememek, değerlendirme noksanlığına işaret. Çünkü metalcilerin bu türe olan bağı ve konserleri, festivalleri çoğunlukla kapalı gişe yapması ortadaki bir gerçek. Gelgelelim, bu metalciler kimleri dinliyor. Dahası, yeni nesil metal müzikle ne kadar haşır neşir? Diyelim ki haşır neşir, hangi grupları tercih ediyorlar? Rick Beato’nun peşine düştüğü soru tam olarak buydu. Spotify verilerine bakacak olursak günümüzün en çok dinlenen modern metal grupları metalcore ve deathcore’un büyükleri. En yakın rakibinden yaklaşık aylık 4 milyon fazla dinlenerek 13.6 milyon kişinin dinlediği Bring Me The Horizon zirvenin sahibi. Ki metal ve alt türleriyle tanışan 2000 sonrası doğan çocuklar, grubun dinleyici kitlesinin büyük çoğunluğunu oluşturuyor. BMTH’ı, aylık 9.8 milyon dinlenmeyle Ghost ve onu da 9.7 ile Pierce the Veil takip ediyor. Ghost’un bu isimler arasında core yapmayan tek grup olduğunu söylememiz lazım. Peki, onlar bu ilgiyi nereden görüyor? Yarattıkları anlatının başarısına eklenen, teatral sahneleri ve TikTok, YouTube, Instagram gibi platformlara verdikleri devasa önemle buradalar. Lakin Gojira gibi bir ismin bile aylık sadece 2.2 milyon dinlendiği gerçeği ortadayken yeni sayılabilecek metal gruplarının yeni nesle şimdilik pek de dokunamadığını üzülerek belirtmemiz lazım. Gel gör ki bu durum klasik isimler için geçerli değil.
2-13 milyon aylık dinleyici arasında gidip gelen güncel metal müzik sahnesinin büyük isimlerini gördükten sonra efsanelere geçince Rick Beato’nun da yaptığı gibi bir sınıflandırma yapmamız gerekiyor çünkü bahsi geçen Bring Me The Horizon’ı bu listeye almış olsak ilk 15’e girmekte dahi güçlük çekecekti… 20 milyondan fazla dinlenenlere baktığımızda Linkin Park’ın 53.5, Metallica’nın 31.5, System of a Down’un 25, Limp Bizkit’in 22 milyon dinlendiğini belirtmemiz lazım. Sadece bu üç ismin dinlenmesi güncel metal dünyasının en çok dinlenen 15 grubunun dinlenmesinden fazla…
10-20 milyon skalasına geldiğimizde Şampiyonlar Ligi bizi bekliyor. Black Sabbath, Disturbed, Deftones, Slipknot, Ozzy Osbourne, Papa Roach, Rammstein, Skillet, Avenged Sevenfold ve Alice in Chains var. Ki şu ana kadar adı geçen isimler üzerinden konuşmamız gerekirse turneye çıktıklarında mekan boyutu fark etmeden global ölçüde bilet satabiliyorlar. Aralarında kendi festivalini düzenleyenler var. Bunların ötesinde lisanslı ürünlerden edindikleri gelir de onları yeni gruplarla farklı bir sınıfa koyuyor. Hazır buraya kadar gelmişken 5-10 milyon aralığına da bakalım. Mötley Crüe, Rage Against the Machine, Iron Maiden, Pantera, Megadeth ve Godsmack’in ismini görüyoruz. Metal müzik ölmüyor, ölmeyecek ve kendine her zaman yeni bir ses bulacak. 1970 yılında Tony Iommi eksik beşli çaldığından beri böyle oldu. Lakin odada bir fil var. O filin bize bağırdığı şey de yeni grupların, kendilerinden önceki grupların bırakacakları boşlukları doldurma yolunda pek de iç açıcı durumda olmadığı.
Metal müzik festivallerine ve turne açıklayan gruplara baktığımızda durumu anlamamız daha da kolaylaşıyor. Metal müzik ölmese de yerinde sayıyor ve yerinde saymayı nasıl çözeceği muallak. Iron Maiden, Metallica, Deftones, Pantera, Linkin Park turne açıkladığı anda biletler bitiyor. Ama Sleep Token ve Bring Me The Horizon haricinde turnesi anında kapalı gişe olan bir yeni nesil gruba denk gelemiyoruz. Ghost gibi sahnesi ve orada sunduklarıyla ünlenmiş bir grup bile 2025 yılında çıktığı turnelerde %10-15 oranında kapalı gişe yapabildi. Bunların ciddi bir kısmının kendi memleketleri İsveç’te olan konserler olduğunu belirtmek lazım. Ghost’un efsane gruplarla yarışabileceği alan lisanslı ürün satışıydı. O konuda haklarını yememek lazım.
Akımlar, türler sürekli değişiyor. Müzikseverler de bu durumdan nasibini alıyor. Rap ve pop müzik için muhteşem bir 15 yılın geride kaldığını ve en az bi’ bu kadarın da yolda olduğunu söylemekte sakınca yok. Çünkü dünya üzerindeki en tanınan müzisyenlerin neredeyse tamamı ya pop ya da rap yapıyor. Metal müzik, sadık kitlesine rağmen bu türler ve onların yıldızlarıyla mücadele etmekten uzak. Ayrıca metal müzik bir noktada ‘sinirli çocukların’ müziğiydi. Sosyal medya ve post-truth’un önlenemez yükselişiyle birlikte artık öfkeli çocukların yerini çoğunlukla tüketen çocuklar aldı. Bu da hoşumuza gitmese de müziğin bir tüketim aracına evrilmesine kapı açtı… Bu duruma Türkiye’den örnek vermemiz gerekirse Pentagram’ın hala en çok dinlenen yerli metal grubu olması ve birçok önemli festivaldeki en değerli slot’ta sahneye çıkması, metal müzik dinleyicilerinin geçmişteki gruplarla kurduğu bağın yenilere göre çok daha güçlü ve pek de değişmeyeceğinin göstergesi.
Rick Beato’nun videosu bildiğimizi bilmediğimiz bu gerçeğin üzerine biraz düşünmemizi sağladı. Belki bu yazı 2 sene sonra bir zırvaya ve içindeki bilgiler gereksiz veriler bütününe dönüşecek belki de yeni nesil gruplar kendilerine alan açamadıkça metal müzikte fetret devrini yaşayacağız. Zaman gösterecek.
