Rahatlamak için müzik dinlemek dünyanın en iyi hissettiren şeylerinden biri. Ancak her şarkı bizi rahatlatmaya yetmiyor, bunun için belli başlı özel şarkılara ihtiyacımız var. Peki bizi rahatlatan şarkıların genel özellikleri neler ve bu şarkıların en bildiğimiz örnekleri hangileri? Bugün buna bir cevap arıyoruz.
Batıkan BAKSI / [email protected]
Yorucu bir günün sonunda eve geldiniz, her şeyi bir kenara bıraktınız ve kendinizi koltuğa atıp size iyi gelecek bir şeyler dinlemeye niyetlendiniz. Hemen listelerinizden birinden favori şarkınızı seçip “play”e bastınız. Ancak ilginç şekilde sizi çok da dinlendirmediğini fark ettiniz. Halbuki günün yorgunluğunu atmak için iyi bir şarkı dinlemek çok mantıklı bir eylem. Fakat eğer yeterince yorgun beyninize onu daha da yoracak sinyaller gönderirseniz, bu sizin yorgunluğunuzu daha da arttırabilme potansiyeline sahip. Peki hangi şarkıları dinlediğimizde daha rahatlamış, hangi şarkıları dinlediğimizde daha yorulmuş hissediyoruz ve bu süreç nasıl ilerliyor? Gelin, uzmanlara göre beynimizi en çok dinlendiren şarkılar hangileri ve özellikleri neler, birlikte öğrenelim!
Müziğe tepki vermek için programlanmışız!
Aslında doğduğumuz andan itibaren (hatta daha anne karnındayken) çevremizdeki tüm sesleri algılamaya başladığımız için müziğe olan tepkimiz de daha bebeklik yaşlarımızdan başlıyor. Nasıl ki etrafımızdaki insanların konuştuğu dillere göre dil dağarcığımız genişliyorsa etrafımızda dinlenen müziklere göre de müzik dağarcığımız gelişiyor. Buna da literatürde “kültürleşme” adı veriliyormuş. Bir insan doğduktan sonra ilk 6 ay içinde herhangi bir müzik tarzının söz dizimlerini takip edebilmeye başlıyor ve bundan farklı şeyler duymaya başladığında anormal tepkiler verebiliyormuş. Doğuştan tepki vermeye başladığımız şarkılar bizim konfor alanımıza dönüştüğü için biz ne kadar büyürsek büyüyelim, küçük yaşlarda dinlediğimiz ve sevdiğimiz şarkılar da bizi hayatımız boyunca takip ediyor çünkü o müzikler bir nevi hayatımıza çakılan bir kazık görevi görüyor. Bireysel kimliklerimizin oluşmasına yardımcı olan bu şarkılar müziği deneyimleme anlayışımız değişse bile çok zaman sonra dahi kurtarıcı olarak kendini gösteriyor.
Şarkılar fizyolojik olarak bizi derinden etkiliyor!
Dinlediğimiz müzikler beynimizin en derin noktasına dokunduğu için zihnimize ve duygularımıza da direkt olarak etki ediyor. Mesela siz uyumak için sizi rahatlatacak bir şarkıya ihtiyaç duyup bunu dinlediğinizde muhtemelen başarıya ulaşırsınız çünkü uzmanlara göre temposunda ve ses seviyesinde ani değişiklikler olmayan 60 BPM’lik vuruşlara sahip şarkılar rahatlamaya en uygun şarkılar. Bunun arkasındaki hipotez de şöyleymiş: Kalp atışlarımız dakikada 60 vuruşluk bir tempoyla senkronizeymiş ve bu da uykuya elverişli bir ortam yaratıyormuş. Hâliyle dinlediğiniz sakin müziklerle vücudun doğal rahatlama mekanizması da harekete geçtiği için vücudunuzda sizi mutlu edecek hormonlar da salgılanmaya başlıyor, akabinde uyumanız için gerekli uyku dostu hormonlar da peşinden geliyormuş. Peki müzik fiziksel olarak bizi hangi yollarla rahatlatıyor?
- Stresi azaltıyor: Fizyolojik tepkileri tetikleyerek stres seviyemizi düşürmek için müzik iyi bir yol olarak karşımıza çıkıyor.
- Duygusal tepkileri uyandırıyor: Duyguları uyandırma ve derin hislerimize dokunma konusunda müzik oldukça etkili bir araç. Hâliyle sakinleştirici ve dinginleştirici melodiler dinlediğimizde huzurlu, kaygısız ve rahat bir mood yakalayabiliyoruz.
- Odaklanma konusunda etkili: Zihnimizi müzikle meşgul tuttuğumuzda stresli ya da rahatsız edici düşüncelerden uzaklaşmamız da mümkün. Ayrıca dikkat gerektiren bazı işleri yaparken arka planda çalan bir müzik, o işi layığıyla yapmamıza da yardımcı olabiliyor.
- Farkındalığımızı arttırıyor: Yumuşak ve rahatlatıcı melodiler, zihnimizi sakinleştirirken çevremize karşı daha duyarlı bir bakış açısına sahip olmamızı sağlıyor. Meditasyon yaparken de arkada çalan dingin müzikler öz farkındalık için etkili bir rol oynuyor.
Bir şarkının rahatlatıcı olması için bazı özellikleri barındırması gerekiyor!
En başta demiştim ya eve geldiniz, rahatlamak için seçeceğiniz şarkının da bazı şartları karşılaması gerekiyor. Yani gevşemeye ihtiyaç duyduğunuz bir anda cayır cayır bir metal şarkısı muhtemelen sizi rahatlamayacaktır. Peki bu özellikler neler?
- Tempo önemli: Rahatlatıcı şarkılar genellikle daha düşük tempolara sahip, fizyolojik tepkilerimizi de yavaşlatacak bir ritimde seyrediyormuş.
- Sakin melodiler etrafımızı sararsa: Bizi gevşeten şarkılar genellikle “tatlı” dediğimiz melodilerden oluşuyormuş. Yumuşak tonlarda, melodik müzikler dinlediğimiz zaman zihnimiz de bu gevşemeye uygun bir alan açıyormuş.
- Karmaşaya yer yok: Rahatlatıcı şarkılar büyük bir uyum içinde seyrediyormuş ve armonik olarak istikrarlı bir yapıya sahipmiş. Basılan akorların bile kararlı bir şekilde ilerlediği şarkılar bize iyi hissettiriyormuş.
- Enstrüman seçimi doğru yapılmalı: Söz konusu rahatlamaysa akustik yönü ağır basan enstrümanların kullanımı daha uygun varsayılıyor. Akustik gitar, yaylılar, piyano ya da ambiyans sesleri bizi daha çok gevşetiyormuş.
- Sözlerin içerdiği anlamlar da önemli: Rahatlatıcı bir şarkıda, içerik genellikle olumlu ve yumuşak olmalıymış. Sözlerde aşk, barış, doğa, kişisel duygular gibi konulara ağırlık verilmeli bu sayede insanlara kendisini iyi hissettirmeliymiş.
Dünyanın en rahatlatıcı şarkısı hangisi?
Müzik doğası itibarıyla kişisel zevklere ve deneyimlere göre şekillenen bir olgu. Ancak bilim insanlarının yaptığı bir araştırmaya göre dünyanın en rahatlatıcı şarkısı da belirlenmiş. Mindlab International’ın araştırmasına göre British Academy of Sound Therapy’nin yaptırdığı İngiliz grup Marconi Union tarafından bestelenen 8 dakikalık ‘Weightless’ şarkısı, stres ve kaygı seviyelerini %65 oranında azaltıyormuş. Hatta şarkı, deneyenler üzerinde öyle büyük bir etki yaratmış ki daha sonra 1 saatlik versiyonu da yaratılmış. Mindlab International, bu şarkıyı araba kullanırken ya da dikkat gerektiren işlerde dinlememenizi de öneriyor çünkü olumsuz sonuçlara yol açabilirmiş. Tabii dünyanın en rahatlatıcı şarkısı bundan ibaret değil. Topluluğun yaptığı araştırmaya göre listede Coldplay’den Erik Satie’ye kadar bir dolu rahatlatıcı şarkı var. Peki o şarkılar neler?
- Marconi Union’dan ‘Weightless’
- Claude Debussy’den ‘Clair de Lune’
- Arvo Pärt’tan ‘Spiegel im Spiegel’
- Erik Satie’den ‘Gymnopédie No. 1’
- Enya’dan ‘Filigran’
- Samuel Barber’dan ‘Adagio for Strings’
- Ludwig van Beethoven’dan ‘Moonlight Sonata’
- Franz Schubert’ten ‘Ave Maria’
- Led Zeppelin’den ‘Stairway to Heaven’
- John Lennon’dan ‘Imagine’
- Leonard Cohen’dan ‘Hallelujah’
- Sting’ten ‘Fields of Gold’
- Louis Armstrong’tan ‘What a Wonderful World’
- Eagles’tan ‘Hotel California’
- Cyndi Lauper’dan ‘From Time to Time’
- Coldplay’den ‘Strawberry Swing’