Düet denildiği zaman genellikle insanların aklında vokallerin birbirine eşlik ettiği şarkılar çalmaya başlar. Sanki şarkıların kadrolarında yer alan müzisyenler unutulmuş gibi davranılır. Yerli şarkılara eşlik eden yabancı müzisyenlere bakıp, şarkıların içinde nasıl harikalar yarattıklarına şahit olalım mı?
Batıkan BAKSI / [email protected]
Müzik dünyası bu kadar globalleşmeden önce yabancı müzisyenler ile işbirliği yapmak çok büyük olay sayılabilirdi. Ancak şimdi neredeyse bir zoom görüşmesiyle bile yeni şarkılar kaydedilebiliyor. Bunun, ekip ruhunu ne kadar etkilediği konusu da ayrı bir yazıda tartışılabilir tabii. Bu zamana kadar bizler genellikle gruplar ya da şarkıcılar arasındaki işbirliklerinden bahsettik, “ooo bu şarkıya da o mu eşlik etmiş?” diye şaşırıp, çoğunu da keyifle dinledik. Ancak ben, müziğin evrenselliğinden yana birisi olarak, farklı coğrafyalardan farklı tarzlara sahip müzisyenlerin Türkçe şarkılarda yer almasına bayılıyorum. Çünkü bu, harika bir sentez yaratıyor. Şarkıların müziklerini yakından inceleyen biri olarak da bu hafta Türkiye’de yapılan ancak yabancı müzisyenlerin konuk olduğu bazı şarkılara değinmek istedim. Zeki ve farklı dokunuşlarla, şarkıların ne kadar yükselebildiğine şahit olacağımız 6 yerli parçaya kulak vermek için hadi listeye başlayalım!
Melike Şahin – Uykumun Boynunu Bükme / Uri Brauner Kinrot (2021)
Melike Şahin, hayatımızda çok uzun zamandır olsa da bildiğimiz gibi 2021 yılının başında çıkardığı ‘Uykumun Boynunu Bükme’ şarkısıyla yaklaşmakta olan ilk solo albümünün sinyalini vermişti. Ben şarkıyı ilk duyduğum anda birkaç gün kendisinden başka bir şey dinlememiş, etrafımdaki herkese de hayran hayran tavsiye etmiştim. Şarkı, yine 2021 yılında çıkan “Merhem” albümünde kendisine yer bulurken, parçanın düzenlemesinde ve çalım aşamasında Liraz, Ouzo Bazooka ve Boom Pam gibi isim ve gruplardan tanıdığımız Uri Brauner Kinrot’un yer aldığını öğrenmiştim. Hiç şaşırmadım, çünkü şarkının her noktasına Kinrot’un müzikal anlayışı oturmuştu. Kendisinin düzenlemelerini üstlendiği şarkılara aşina olduğumdan Melike Şahin’in bu çıkış şarkısına yaptığı düzenleme, benim son zamanlarda en sevdiğim düzenlemelerden biri.
Tarkan – Ölürüm Sana / David Anthony Matos (1997)
Değil Türk Pop’unun, Türkiye’nin müzik tarihinin en ikonik girişlerinden biri şüphesiz ki ‘Ölürüm Sana’nın girişidir. Bunu yazının başında tartışmaya kapatıyorum. Biliyorum ki şu an yazıyı okurken, istemsizce kafanızı sallıyorsunuzdur. Tarkan’ın 5 Temmuz 1997 tarihinde aynı adı taşıyan albümü “Ölürüm Sana”, kendisinin ününü dünyaya taşımasına da sebep olmuştu. Albümün ne kadar sağlam olduğuna değinmeme zaten gerek yok, bugün bile Tarkan dediğimizde aklımıza gelen çoğu şarkı bu albüme ait. Belki de “Karma”dan sonra yapılmış en iyi Tarkan albümü de budur. Ancak tabii burada ‘Ölürüm Sana’ şarkısının o ikonik gitarını çalan David Anthony Matos’a da buradan bir selam göndermek gerekir. Rock müzikte her zaman tartışılmıştır; “karmaşık riff mi yoksa basit ama etkili riff mi?” diye. Sound dolayısıyla rock diyebileceğimiz ‘Ölürüm Sana’ işte tam bu tartışmaya nokta koyuyor ve “bakın 3 akorla, hafızalardan silinmeyecek bir şarkı da olabilirmiş” diyor. O yıllardan Ozan Çolakoğlu’nun New York’ta Matos ile 1996’daki kayıtlar sırasında çekildiği fotoğrafa bakmak için de buraya tık!
Sezen Aksu – Sarışın / Ara Dinkjian (1988)
Madem Türkçe pop müzikten lafı açtım, o zaman bir başka kült şarkıya da geçeyim. Özellikle 1980’lerin ortalarından itibaren yükselişe geçen Sezen Aksu külliyatında farklı bir yere sahip olan ‘Sarışın’, çok özel bir kadronun elinden çıkma. Aksu’nun 1988 yılında çıkardığı “Sezen Aksu ’88” albümünün açılış şarkısı olan ‘Sarışın’ın yine ikonik melodisi Ermeni kökenli Amerikalı udi Ara Dinkjian’a aitti. Biz Dinkjian’ı Türkiye’de çok fazla şarkıda duysak da, bu yazıya konu olan şarkıdaki ud melodileri gerçekten de Türkçe pop’a damga vuran melodilerden. 2004 yılında klibiyle oldukça yankı uyandıran Gülşen versiyonuyla yaklaşık 20 yıl sonra yeniden gündeme oturan parça; Onno Tunç, Sezen Aksu, Aysel Gürel ve Ara Dinkjian’ın muhteşem işbirliğiyle müzik tarihimizde en üst sıralarda da yerini korumaya devam ediyor.
İlhan Erşahin’s Istanbul Sessions – Infinite Gathering / Ibrahim Maalouf, Dave Harrington, Brandon Lewis (2018)
Geçen yazıyı da düşünürsek bugünlerde biraz caz ağırlıklı isimlerden bahsediyor olabilirim ancak böyle bir konuya bu albümü yazmasam olmazdı diye düşünüyorum. İlhan Erşahin’in İstanbul Sessions projesine bayılıyorum, öncelikle bunu söyleyeyim. Bu projenin en zayıf halkası olarak “Solar Plexus” albümünü görsem de, çalışmanın müzisyen kadrosu beni çok etkiliyor. Çok sevdiğim bir albüm olmasa da arşivimde plağı tabii ki yer alıyor, çünkü bu kadroyu başka yerde göremeyiz. Yazı için seçtiğim şarkı ‘Infinite Gathering’; Ibrahim Maalouf, Dave Harrington ve Brandon Lewis’in eşlik ettiği harika bir atmosfer parçası. Zaten sanırım albümün diğer Istanbul Sessions çalışmalarına kıyasla daha az dinlenmesi de bu soyutluğa dayanıyor benim fikrimce. Eğer bir akşamüstü otururken, “bana harika bir kadroyla sakin sessiz caz parçaları eşlik etsin” diyorsanız, bu şarkıya bir kulak verin derim.
Şebnem Ferah – Perdeler / Max Lilja, Paavo Lotjonen, Perttu Kivilaakso (2001)
Şimdi pop ve cazı birazcık kenara bırakıyor, “Şebnem Ferah kırmızısı” ile buluşmaya ışınlanıyoruz! Neden böyle bir tanımlama yaptığımı soracak olursanız, “Perdeler” albümünün içindeki VCD’de yer alan uzun ve kıpkırmızı saçlı Şebnem Ferah görüntüsüyle sizi baş başa bırakmak isterim. YouTube’ta da bulabileceğiniz bu görüntü aynı zamanda listeye konu olan şarkının da yapım sürecini anlatıyor. Çok sevdiğimiz Finlandiyalı grup Apocalyptica’nın grup üyeleri Max Lilja, Paavo Lotjonen ve Perttu Kivilaakso’nun Ferah’a eşlik ettiği ‘Perdeler’in yaylı versiyonu, bence günümüzde bile hakkı yeterince verilmeyen çalışmalardan. Sertlik sevenlerin, şarkının elektrik versiyonunu tercih edeceğini düşünsem de burada ikisi arasında bir seçim yapmak benim için çok zor. Apocalyptica üyelerinin yorumlamak için kendilerinin seçtiği bu şarkı, Türk rock’ı için mihenk taşlarından da sayılabilir.
BaBa ZuLa – Haller Yollar / Bill MacBeath (2019)
Listeyi bitireceğim şarkıda biraz da saykodelik bir yolculuk yapalım istedim. Ayrıca bahsedeceğim bu şarkının konuk müzisyeninin çaldığı basları gerçekten duymanız gerekiyor. BaBa ZuLa’nın 2019 yılında Glitterbeat Records etiketiyle çıkardığı “Derin Derin” albümünün açılış şarkısı olan ve konserlerde de bol bol Murat Ertel ve Esma Ertel’in vokali, Levent Akman’ın vurmalılarıyla dinlediğimiz ‘Haller Yollar’ın -ve albümdeki diğer şarkıların- bas gitarları Bill MacBeath’e emanet edilmiş. Aslında Bill MacBeath, BaBa ZuLa’nın temellerinin atıldığı ZeN grubunun baslarını da üstleniyordu ancak neredeyse 20 yıl sonra çıkan bir BaBa ZuLa albümünde kendisini görmek, onun sound’una aşina olanları mutlu eden bir gelişme olmuştu.
Yazıya girerken de söylediğim gibi genelde yabancı vokallerin eşlik ettiği yerli şarkılar, dinleyicilerde daha çok merak uyandırıyor. Ama bence müzik tarihimiz için önemli sayılan müzisyen işbirliklerinin de hakkını vermek lazım. Sizi bu şarkılarla baş başa bırakıyor, bir sonraki yazıda görüşmek üzere diyorum!