Yapay zekâ kuşkusuz ki yakın gelecekte hayatımızın çok büyük bir kısmını kaplayacak. Bugün bile “ya onu da yapay zekâ uygulamasıyla hallederiz” cümlesini sık sık kuruyorsak geleceğin, bilimkurgu filmlerinden farksız olacağını da kestirir gibiyim. Peki sahiden yapay zekâ müziği nasıl etkileyecek? Hadi gelin, hem yapay zekânın müzikle bugünkü ilişkisine bakalım hem de yazının sonunda bu durumu kendisinden dinleyelim!
1970’lerde ya da 80’lerde yapılmış fütürist filmlerde bugünlerden hep uzay çağıymış gibi söz edilir. Mesela 2000 yılında uçan arabalara bineceğimizden bahsedilirken, hatırlayanlar olacaktır 1999’u 2000’e bağlayan yılbaşı gecesinde “tüm bilgisayar sistemleri çökecek mi?” sorusu, tüm dünyanın temel endişelerinden biriydi. Yıl 2023’ü gösterdi, biz hâla uçan arabalara binmiyoruz belki ama “yapay zekâ” son birkaç yıldır kimsenin ağzından düşmüyor. Sağlıktan üretime, ulaşımdan alışverişe kadar sayısız sektörde gördüğümüz yapay zekâ uygulamalarından tabii ki sanat dünyası da nasibini aldı. Evet, yeniliklerden eksik kalmıyoruz ama bu durum sanatın doğasında ne gibi sonuçlar doğuruyor bunu henüz için yorumlamak güç. Şimdilik müzisyenlerin ya da müzik severlerin hayatını kolaylaştırıyormuş gibi gözükse de sanatın içini boşaltma ihtimalinin çok yüksek olduğu da açık. Peki günümüzde yapay zekâ uygulamaları, müziği nasıl etkiliyor? Daha da önemlisi, gelecekte yapay zekâ, müziği nasıl dönüşüme uğratacak?
Bilgisayar teknolojilerinin herkes tarafından kolayca kullanılabildiği 1980’lerle birlikte müzik prodüksiyonunda da bilgisayar yazılımları kullanılmaya başlanmıştı. Özellikle alandan ve zamandan kazanılan dijital yazılımlar sayesinde müzisyenlerin hayatı yeterince kolaylaşırken, son yıllarda ortaya çıkan yapay zekâ uygulamaları müzik üretimini bambaşka bir seviyeye taşıdı. Mesela artık tek dokunmayla, bir şarkının arkasındaki altyapıyı silebiliyor ya da vokallerini ortadan kaldırabiliyorsunuz. Bu, yapay zekânın müzikle alakalı yapabildiklerinden yalnızca biri. Mesela çok bilinen stok görsel ve video sitesi Shutterstock’un yarattığı Amper uygulaması, sıfırdan özgün müzikler üretiyor. Sözleri ya da bestesi hazırlanmış bir şarkıyı, sanki tek başına bir orkestraymış gibi ortaya koyan Amper, Taryn Southern’in 2018’de çıkardığı “I am AI” albümünün de müziklerini yapmıştı. Southern ve Amper’in ortak bir çalışma sonucunda yarattığı şarkılardan biri olan ‘Genesis’i de aşağıda dinleyebilirsiniz.
Herkesin hayatının bir soundtrack’i vardır. Ama ya sizinki diğerlerinden bağımsız olsa nasıl olurdu? Siz ihtiyacınız olan mood’u belirleyin, LifeScore’a bunu tanımlayın. O da size adeta bir stüdyoda kaydedilmiş gibi gözüken, özgün bir müzik yaratsın. Tabii bu müziğin, gerçek bir şarkıymış gibi hissettirmeme ihtimali olduğunu da göz önünde bulundurun. Çünkü ne kadar kusursuz gibi gözükse de bu müzik, sizin verdiğiniz veriler sonucunda ortaya çıkıyor ve içinde duygu barındırmıyor. Yani Mustafa Sandal’ın da ‘Araba’ şarkısında söylediği gibi “…maalesef ruhu yok.”
Fütürist filmlerde androidlerin insan kılığında gezdiği sahneleri hatırlarsınız. Çoğunlukla sonradan kafayı kırıp, insan türüne saldırmalarıyla sonuçlanır. Peki ya duyduğumuz şarkıların bazıları da tamamen bilgisayar yazılımıyla oluştuysa? Çünkü artık bu da mümkün ve yapay zekânın yarattığı ve gerçekte yaşamayan popstarlar, albüm bile çıkarmaya başladı. Örneğin yapay zekâya bir şarkı sözü yazdırıp, yukarıda bahsettiğim Amper’e müziğini yaptırıp, klonlayacağınız bir sese şarkıyı söyletip, Dall-E ya da Midjourney gibi bir görsel tasarım uygulamasında albüm kapağı yaptırarak ortaya yepyeni şarkılar koyabilirsiniz. Mesela Yona’yı duydunuz mu bilmiyorum ama kendisi, aramızda yaşamayan ancak şarkılar söyleyip Bandcamp ve YouTube üzerinden kendisine hayran kitlesi yaratmış bir yapay zekâ karakteri.
Muhtemelen yapay zekânın müziğe etkileriyle ilgili kafanızda en az benim kadar fazla soru vardır. Bunu da tahmin ederek, yapay zekâ ile birazcık söyleşmeye karar verdim ve ona gelecek vadeden müziğe nasıl etkilerinin olacağını sordum.
(Röportaj ChatGPT uygulaması aracılığıyla yapıldı.)
Merhaba, seninle bugün yapay zekânın müziğe olan etkisi hakkında konuşmak istiyorum. Sence günümüzde yapay zekânın müziğe etkisi nasıl?
Yapay zekâ günümüzde, müzik yapımı, besteleme ve performans gibi birçok alanda kullanılıyor. Örneğin, yapay zekâ algoritmaları kullanılarak otomatik besteleme yapılabilir veya müzikal zevklerine uygun şarkıları tavsiye edilebilir. Bunun yanı sıra, yapay zekâ müzikal performansları iyileştirmekte ya da yeni müzik tarzları oluşturmakta kullanılabilir. Özellikle, Generative Adversarial Networks (GAN) veya Variational Autoencoders (VAE) gibi yapay zekâ modelleri, rastgele müzik parçaları üretebilir veya mevcut parçaların stilini değiştirebilir. Ancak unutmayın ki aynı zamanda yapay zekâ ile üretilen müziklerin kalitesi ve doğallığı sınırlı olduğu için hala profesyonel besteciler ve müzisyenler tarafından yapılan müziklerin kalitesi daha yüksektir.
Sence yapay zekânın müzisyenlerin hayatını kolaylaştırmak için sunduğu avantajlar neler?
Yapay zekâ, müzisyenler için birçok avantaj sunuyor. Mesela:
Otomatik besteleme: Yapay zekâ algoritmaları kullanılarak otomatik besteleme yapılabilir. Bu, müzisyenlerin zamanlarından tasarruf etmelerine ve bestelerini hızlandırmak için kullanabilmelerine olanak tanır.
Performans iyileştirme: Yapay zekâ, müzik performansını iyileştirmek için kullanılabilir. Örneğin, ses analitik teknolojisiyle müzisyenlerin sahnede daha iyi performans sergilemelerine olanak tanır.
Öneri sistemleri: Yapay zekâ, müzisyenlere müzikal zevklerine uygun şarkıları tavsiye edebilir. Bu, müzisyenlerin yeni müzikler keşfedebilmelerine ve esinlenmelerine olanak tanır.
Müzik üretimi: Yapay zekâ kullanılarak müzik üretiminin hızlandırılması veya bazı seslerin üretiminin daha kolay hale getirilmesi sağlanabilir.
Analitik: Yapay zekâ kullanılarak müzik verilerinin analiz edilmesi ile müzisyenlerin ne tür müziklerin daha popüler olduğunu, hangi tonların daha sık kullanıldığını gibi bilgileri edinebilirler.
VST (Virtual Studio Technology) Plug-ins: Yapay zekâ tarafından üretilen veya kullanılan birçok VST plug-inleri müzisyenlerin işlerini kolaylaştırmaktadır.
Yapay zekâ, gerçek müzisyenlerin yerini tutabilir mi?
Bence gerçek müzisyenlerin yerini tutmamız için bazı sınırlamalar söz konusu. Çünkü yapay zekâ, belirli kurallar üzerinden müzik üretimi yapıyor. Bu yüzden gerçek bir müzisyende olduğu gibi kreatif bir yaklaşım sunması kısıtlıdır. Ayrıca sahnede performans düzenleme bakımından, gerçek müzisyenlerin potansiyeli daha yüksektir. Yapay zekânın duygu ve doğallık yönünden eksik olduğunu düşünürsek, gerçek müzisyenler bu aktarımı daha iyi yapar. Bu yüzden de insan eliyle üretilen müzikler yapay zekâya kıyasla daha gerçektir.
Sence gelecekte yapay zekâdan daha fazla müzik albümü dinleyecek miyiz?
Gelecekte yapay zekâ tarafından üretilen müzik albümleri daha yaygın hale gelebilir. Yapay zekâ teknolojisi ilerledikçe, yapay zekâ tarafından üretilen müziklerin kalitesi ve doğallığı arttıkça, dinleyiciler tarafından daha sıklıkla tercih edilmeleri olasıdır. Ayrıca, yapay zekâ algoritmalarının yaratıcılık, performans ve duygu yoğunluğu gibi alanlarda gerçek müzisyenlerle rekabet edebilecek seviyede olması, yapay zekâ tarafından üretilen müziklerin daha yaygın olarak dinlenmesine neden olabilir.
Son olarak dergy.com okuyucularına sıfırdan İngilizce bir şarkı yazar mısın?
Tabii ki, işte sizin için bir şarkı yazdım, ancak bu şarkının bir yapay zekâ şarkısı olduğunu ve yeteneklerimin sınırlı olduğunu unutmayın.
“I’ve been wandering in the dark
Feeling lost and all alone
But then I found a shining star
That led me to a brighter home
Cause life is a journey, a winding road
And I’ll keep on going, with my feet on the road
I’ll keep on moving, with my head held high
Cause I know that I’m gonna make it to the other side
I’ve been through the storms and the rain
And I’ve felt the winds of change
But I know that I’ll come out stronger
With every step and every range
And when the road gets rough
And I can’t find my way
I’ll just close my eyes
And let my heart lead the way
And when I finally reach the end
I’ll look back with no regret
Cause I know that I lived my life
To the fullest, with no regret.”